Terminy „osteofit” i „egzostoza” są często stosowane zamiennie, jednak oba odnoszą się do narośli kostnych, które pojawiają się na krawędziach stawów. Osteofity, znane również jako dzioby kostne, wynikają z nadbudowy tkanki kostnej w miejscach, gdzie dochodzi do zwiększonego tarcia lub nacisku.
Przyczyny powstawania osteofitów
Wśród wielu przyczyn powstawania osteofitów, najczęściej wymienia się:
- Procesy zwyrodnieniowe: One prowadzą do degradacji tkanki chrzęstnej, szczególnie w obszarze paliczka paznokciowego. Takie zwyrodnienia mogą z czasem indukować tworzenie się osteofitów.
- Koślawe ustawienie tyłostopia i zaburzenia funkcji ruchowych: Nieprawidłowości te, w tym dysfunkcyjny mechanizm ruchu, często prowadzą do mikrourazów, stanowiących pierwotne czynniki wyzwalające rozwój osteofitów.
- Patologia chodu: Wpływa ona na tworzenie się mikrourazów, które są kluczowe w kształtowaniu osteofitu przy paliczku paznokciowym.
- Urazy sportowe: Aktywność fizyczna, jak bieganie czy wspinaczka, może być przyczyną jednorazowego urazu sprzyjającego powstaniu narośli.
- Stały ucisk: Na przykład nieodpowiednie obuwie może prowadzić do ucisku na paluch, stymulując rozwój osteofitu.
Pewna grupa pacjentów to osoby po zabiegach chirurgicznych związanych z wrastającymi paznokciami, gdzie brak części płytki paznokciowej przez pewien czas sprzyja rozwojowi osteofitu. Dodatkowo, nieefektywne, długotrwałe leczenie grzybicy paznokci czy niekontrolowane rekonstrukcje płytki mogą przyczyniać się do problemu.
Charakterystyczne objawy to:
- Spowolnienie wzrostu płytki paznokcia lub jej brak.
- Zmiana zabarwienia i zniekształcenie płytki.
- Atrofia oraz deformacja opuszka palca, co może utrudniać prawidłowy wzrost paznokcia.
W terapii chirurgicznej celuje się w redukcję tkanki chrzęstnej, bez ingerowania w kość, a także w plastykę opuszka. Kluczowe jest również dbanie o regenerację i prawidłowy wzrost paznokcia, co wymaga regularnej kontroli w gabinecie podologicznym oraz odpowiedniego zabezpieczenia opatrunkiem.
Egzostozy podpaznokciowe: Co to jest i jak je rozpoznać?
Egzostozy podpaznokciowe to niezłośliwe, nabyte formacje kostne, które rozwijają się na powierzchni kości. Ich dokładna przyczyna powstawania pozostaje nieznana, choć najczęściej wiąże się je z urazami lub infekcjami, często będącymi konsekwencją zabiegów chirurgicznych, takich jak częściowa lub całkowita resekcja klinowa. Urazy okostnej, czyli zewnętrznej warstwy kości, mogą prowadzić do stanu zapalnego i w konsekwencji do formowania się guzków. Problem ten najczęściej dotyka dzieci i młodzież.
Charakterystycznym objawem egzostozy jest wyczuwalne zgrubienie na opuszku palca, co sprawia, że paliczek wydaje się zadarty i pokryty jest zgrubiałą skórą. Do potwierdzenia diagnozy niezbędne jest wykonanie zdjęcia rentgenowskiego, które w około 80% przypadków wykazuje zwyrodnienie na grzbietowej stronie paluchów, bezpośrednio pod paznokciem.
Zaawansowane egzostozy mogą prowadzić do deformacji płytki paznokciowej, wrastania paznokcia, a nawet do jego całkowitej dystrofii. Pierwszym krokiem w pomocy dla pacjentów jest noszenie odpowiednio dopasowanego obuwia, ochraniaczy i wkładek ortopedycznych, które mogą złagodzić objawy i zapobiegać dalszemu rozwojowi deformacji.
W sytuacjach, gdy egzostozy znacząco deformują palec i utrudniają prawidłowy wzrost płytki paznokciowej, rekomenduje się interwencję chirurgiczną. Jest to jedyna metoda gwarantująca trwały efekt terapeutyczny i poprawę estetyki palca.
